Mantık Hatalarına Dikkat! Kendinizi Sahte Argümanlara Karşı Savunmak için

**Düşüncelerinizi Test Edin: Mantık Hatalarına Nasıl Alet Olmuyoruz?**

Mantık Hatalarıyla Mücadele

Sosyal medyada, günlük hayatta veya haberlerde karşılaşabileceğiniz yanlış argümanlar karşısında tuzağa düşmek kolay olabilir. Bu tür tuzaklara “mantık hataları” deniyor.

Mantık hataları, gerçeklik değerinden bağımsız olarak bir argümanı daha inandırıcı hale getiren, kafa karıştırıcı ve hatalı bir akıl yürütme biçimidir.

Bu tür hataların kaynağı ya yanlış düşünceler ve eksik bir akıl yürütme olabilir ya da kasten birini ikna etmek için gerçeği manipüle etmeye çalışmak.

Mantık hataları ile karşılaştığınızda, bu durumun tehlike işareti olduğunu bilmek ve ortaya atılan argümanın üzerine düşünmek önemlidir.

İşte dikkat etmeniz gereken 7 tip mantık hatası:

1. Tersi İspatlanamayan Argüman

Bu safsata, komplo teorilerinde sıkça görülen bir yöntemdir. Bir argümanın doğru olup olmadığına dair kanıt bulunmuyorsa, o zaman argümanın doğru olduğu varsayılır.

Örneğin, dünyayı sürüngen insansıların yönettiği iddiası, bu safsatanın güzel bir örneğidir.

2. Kişiliğe Saldırı (Ad Hominem)

Bu hata, bir kişinin argümanını reddetmek için sadece o kişinin karakterini veya geçmişini hedef alır.

Örneğin, iklim değişikliğiyle ilgili araştırma yapanların ideolojik çıkarları olduğu iddiası buna örnektir.

3. Kaygan Zemin

Bu hata, belirli bir uygulamanın ya da alınan bir önlemin daha aşırı sonuçlar doğuracağına dair akıl yürütmedir.

Örneğin, hemcinsler arası evliliklerin yasallaştırılabileceği düşüncesine karşı çıkanların, bunun toplumun tamamen yıkımına yol açacağı korkusu bu hataya örnektir.

4. Korkuluk (Saman Adam)

Bu hata, karşı tarafın görüşünü yanlış bir şekilde yorumlayarak ve abartarak göstermek için kullanılır.

Örneğin, aşırı şeker tüketiminin kalp hastalığı riskini artırdığını savunan birine karşı, “Ah, yani ne, şeker herkesi öldürüyor ve yasaklanmalı mı?” gibi bir yanıt vermek bu hataya örnektir.

5. Otoriteye Başvurma

Bu hata, bir kişinin unvanı veya itibarı nedeniyle bir konuda haklı olduğu savunulur.

Örneğin, ünlü birinin belirli bir konu hakkında söylediklerine inanmak sadece onun ününden dolayı olabilir.

6. Sahte İkilem

Bu hata, karmaşık bir konuyu iki (çoğunlukla birbirine karşıt) seçenek olarak sunar.

Örneğin, “Ya bizimlesin ya da bize karşısın” şeklindeki ifade bu hatanın bir örneğidir.

7. “Buna Ne Diyeceksiniz?” (Whataboutism)

Bu hata, kendi suçlamalarını ortaya atarak karşı tarafın suçlamasına cevap vermektir.

Mantık hatalarından yola çıkan safsataları anlamak ve tespit etmek, okuduğunuz ya da izlediğiniz bir şey hakkında eleştirel düşünmenize yardımcı olabilir.